CHIKINA TAKITA SHILPA TAALA ( konkani Kavita )

चिकिण तकिट शिपा ताळ            ( कोंकणी कविता )  

चिकिण चिकिण तकिट शिल्प  , कित्य ब्राह्म्मा शिल्प ताळ  ?

कोटि कोटी ताळ मार्नु , शिल्प कित्या निर्माण ब्राह्म्मा   ?

विश्व कर्म रचना करता  , ब्राह्म्मा स्राश्ठी जागत्या करता 

पाशाण शिला जन्म घल्ला , कित्य वेन्चुनु  हळ्ळा  हंगा ?

काम मोह क्रोध लोभ  , मद मत्सर  षड वैरी 

भरले अंगा मिगेले भीतरी , चिकिण  चिकिण तकिट ताळ  !

 ऒम्कार नाट्य रूप  ,शिवाका पोळोनु विसरता हांवा 

मागणे कोर्नु धन्य  झात्ता , गंगा बुड्डुनु शुध्ध झात्ता 

चित्त विकल चंचल झात्ता  , मोहिनी रूप पोळोनु कारका 

राब्बयी चिकिण तकिट ताळ  ,कित्या चिरायु करता मक्का  ?

बेलूर बीडा चेन्न केशवा … ,तंजा ऊरा ब्रह  दीश्वरा 

शांती शांती ओमकारा शांती  , आत्मा पावना निर्मल शांती 

झेन्कारू झाव्वो ओमकारा शांती  , वायू अग्नी जल प्रलया शांती 

लीन करी भस्म भीतरी  , जननी जन्म  शांती शांती 

उमापति

ಚಿಕಿಣ ತಕಿಟ  ಶಿಲ್ಪ ತಾಳ     ( ಕೊಂಕಣಿ ಕವಿತಾ )

ಚಿಕಿಣ ಚಿಕಿಣ ತಕಿಟ ಶಿಲ್ಪ , ಕಿತ್ಯಾ ಬ್ರಹ್ಮ ಶಿಲ್ಪ ತಾಳ  ?

ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ತಾಳ ಮಾರ್ನು , ಶಿಲ್ಪಿ ಕಿತ್ಯಾ ನಿರ್ಮಾಣ ಬ್ರಹ್ಮಾ ?

ವಿಶ್ವ ಕರ್ಮಾ ರಚನಾ ಕರತಾ , ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ರಶ್ಠಿ ಜಗತ್ಯ ಕರತಾ 

ಪಾಷಾಣ ಶಿಲಾ ಜನಮಾ ಘಲ್ಲಾ  , ಕಿತ್ಯಾ ವೆಂಚು ಹಳ್ಳಾ ಹಂಗಾ  ? 

ಕಾಮ ಮೋಹ ಕ್ರೋಧ ಲೋಭ , ಮದ ಮತ್ಸರ ಶಡ್ ವೈರಿ  

ಭರಲೆ ಅಂಗಾ ಮಿಗೆಲೇ ಭಿತರಿ , ಚಿಕಿಣ ಚಿಕಿಣ ತಕಿಟ ತಾಳ   !

ಓಂ ಕಾರ ನಾಟ್ಯ ರೂಪಾ  , ಶಿವಾಕ ಪೊಳೊನು ವಿಸರ್ತಾ ಹಾಂವ

ಮಾಗ್ಣೆ ಕೊರ್ನು ಧನ್ಯ ಝಾತ್ತಾ  , ಗಂಗಾ ಬುಡ್ಡುನು ಶುಧ್ಧ ಝಾತ್ತಾ

ಚಿತ್ತ ವಿಕಲ ಚಂಚಲ ಝಾತ್ತಾ  , ಮೋಹಿನಿ ರೂಪ ಪೊಳೊನು ಕಾರಕಾ 

ರಬ್ಬಯಿ ಚಿಕಿಣ ತಕಿಟ  ತಾಳ , ಕಿತ್ಯಾ ಚಿರಾಯು ಕರತಾ ಮಕ್ಕಾ  ?

ಬೆಲೂರ ಬೀಡಾ ಚೆನ್ನ ಕೆಶವಾ , ತಂಜಾ ಊರಾ ಬ್ರಹ ದೀಶ್ವರಾ 

ಶಾಂತಿ ಶಾಂತಿ ಓಂಕಾರ ಶಾಂತಿ , ಆತ್ಮ ಪಾವನಾ ನಿರ್ಮಲ ಶಾಂತಿ 

ಜ್ಹೆಂಕಾರು ಝಾವ್ವೋ ಓಂಕಾರ ಶಾಂತಿ , ವಾಯು ಅಗ್ನಿಜಲ ಪ್ರಳಯಾ ಶಾಂತಿ 

ಲೀನ ಕರಿ ಭಸ್ಮಾ ಭಿತರಿ , ಜನನಿ ಜನ್ಮ ಶಾಂತಿ ಶಾಂತಿ 

ಉಮಾಪತಿ

MAHABHARATHA - 16 URVASHI SHRAAPU KONKANI BHASHENTU

MAHAABHARATHA – 16         ( Konkani Bhaashentu )

Urvashi Shrapu ….

Maheshwaraaka  mana santoshu kornu Paashupataasta sampaadana kellele Arjunaaka swagata korunkaa swataha  Indra loka dukunu Devendru yetta . Arjunu Devendraka poLonu saashTaanga namana Karta …  “ BhaLaa .. Paarthaa  !! asaadhya jaavnu ashshile Paashupataastra sampadana korchye title shulabh nayi…tuunve masta adrashTha kornu assuka . migele vottu tuunve swarga lokaa ka yevnu amka masta khushi korkaa . hye kaayaka ghevnu swarghaa ka  vochcche … asale adrashTha sarvaanka MeLnaa …. thoDese .. divya maharshi lokaanka meLtaa . Yo migele rathaari chaDa” mhoNu sanghunu Indra lokaaka apponu vahrtaa  .Sakala sura maryaadi deevnu Arjunaaka … Sura lokaa ka apponu vahrtaa . Swargha suukha mahLLeri kasale mahLLele anubhavu yettaa Arjunaaka  . Devendru … Arjunaaka Divyaastra shikhayitaa . tyenantara chitra ratha mahLLele yeka Gandharvaa laggi  sangiita ani naaTya abhyaasu  koruunka suuchana dittaa. Arjunu bari Shuura – veeru maatra nayi….  poLochaaka yi atii sundaru . Tageli Theevi , chandaayi , buddontkaayi , vinamrata ,tagele saahasa kaaNi ayikunu swarga lokaa vanitaa loku , tagele chandaayika mechwataati . Arjunu Ullochyaaka yekaanta jaavnu kedana meLtaalo mhoNu rakkunu rabtaati . Deva loka MahLLeri yeka swapna loku … thanyi.. Siddha , Sanyaasi ,Gandharva , Kinnara , Kimpurusha , Yaksha ,yevnu vochchunu ashshile jaago . Nitya Devendrale  aasthaanantu sabha jhatta . sabhentu teeni lokaa vishayu charchye jhatta . VasishTha , Vishwamitra , Brhmarshi loku , Agni , VaruNa , Vaayu , Yama , Kuberu sarvaa dikpaalaka aseena javnu astaati .tasale…Deva sabhentu Arjunaaka ardha simhaasana  Indraana SoNu dilla . Arjunaaka Hye Mahaa bhagya meLLeleka bhaari ananda jhalla .

Yeka divasu …arjunaaka tagele pitaashree PanDu raayaka PoLokaa MhoNU distaa . Indraale anumati ghevnu Arjunu PaanDuraayaka Vochchunu saashThaanga praNaama kartaa . Dharmaja , Bheema , Nakula Sahadev ani Kunti maate le vishayu sanghunu tedoLu taayi jhalle vishayu niruupaNa kartaa . Tajje nantara  Arjunu yaksha , Gandharva lokaa vochchunu tangele jeevana shaili poLayitaa . Tye lokaantu Needa yena ,bhuukha jaayna , MantaarpaNa yena . kedana poLayilyari … sangeeta nartana… sukhaa jeevana . kityaaki Arjunaaka , Bhuu loka Swarga lokaa poshi… chaanga assa mhoNu disle . Bhuu lokaantu ashshile Preeti . Mamata ,anubandha ,malghde , Dhakle… reeti rivaaja , maryaadi aatmeeyata ,swarga lokaantu dissani . jal title vaggi bhuu lokaaka vochchuka mahLLele abhipraayu Devendra ka sangtaa .

          Yeka divasu Devaloka sabhe antyaari Urvashi le naatya kaarya kramu ashshile . Devendraaka samaa sama jaavnu simhaasanaantu Boshshile Arjuna poLonu tigele mana chanchal jhalle . Yitle spuraDruupi manavu  koNa … ? mahLLele prashno tigele Manaantu ayile . Jayanta , Manmatha , Vasanta ,

 NaLakuuba  tasale sundar gandharva samaana … KoNa Hyo ?

Arjuna vayiri Uravashi  mana , mohaari paLLe  . Samudraa paaLa yevnu taTaari ashshile phathraaka umbaLe mahNke… tigele mana chchappani .. Arjuna avyiri  poLLe . Ammaa ! hyi kasali hyii ghaDi … ?  yeka saadharaNa manavaa vayiri yitle mohaa jaavkaa Ki… ? mukaari… kasale jaavchya vattaa ? hye shraapu kii …!! Devaana dakkayili VaaTa kii … ! Bhavishyaa ashshile kasale hye …rahasya Kii … !! . Urvashi Le Mana …  chchinna Vichchinna … jhalle .

    Yeka divasu … Arjunu yekaanta jaavnu ashshile VeLu poLonu urvashi Arjunaale mahalaa  ayili . Arjunaaka yekaata jaavnu  meLLele santoshu tigele doLentu , angaantu , haava bhaavaantu , chamkuchye bhangiintu uddena distashshile . Naatya shaastra vishaya ullayitaa … astana tikka kaLnaashi  ore doLena poLochye kii .. Arjuna poLonu VonTa chabchye kii .. bhujaa vayile seraga nisorchye Namuno kii ….  AkaaraNa  jaavnu Haschye kii …hattaaka haatu lavchye kii …NiDlaari kesha shrangaara suruLi yevnu .. yevnu podchye kii …matte kesu makshi dukunu mukaari haDchye kii …vaapass makshi lokochye kii …hatta boTTaa kampana kii  …payya boTTaa … paada  jaN jaNa kii … nritya bhangi kurtaa chalana kii … ahaa…urvashii… koNa hakkaa KaraNa ? Arjunaaka…Urvashi le cholchye namuno… arthu vimarshe korchyaantu poLLo . “ Arjunaa .. ! utkaa khatiri yevnu… koLso nipponu davorlyaari kasale laabha ? tugele showrya , parakrama ayikunu gottassa . tugele anga soundarya poLayilaa ..tuunve Amaraavatika ayyile divasu dukunu haanva tukka poLayilaa . Migele mana tukka poLonu  pishshe jhalla . Bosaleri , rableri ,niddalyaari … tugele ruupa migele dole yedra yetta … haanva tugele vayiri preetyeri poLle….  mahNke yeka navo.. anubhavu… yedoLu taayi jaayinaa nattilo … anubhavu hridayanntu yevnu boslaa ... Arjunaa ! ..Makka PoLe … Haanva Brahma srashThi… trailokya sundari mhonu Devendraaka sura lokaaka  dillele Udgire . Sukhaachye shikharaagra  dakkochye … migele angaa chandaayi PoLe .. nityachi … navechyi ..nuutana jaavnu dischye migele youvvana … saamraajyaka tuu adhipati jhaa . migele voTTu suukha bhoga .Sukhaachye charaNaaka amii doggayi pravaasa koryaa ….. kitlekii varsha dukunu  maharshi loku tapasya kelleriyi … meLnaa nattile … migele angaa soundarya tukkaa dhara dittaa ….Arjunaa..” mhoNu sanghunu  Arjunaaka photonu dhartaa  . Urvashi le huuna shwaasu Arjunaalne bhujaa ka lagle . gallaa ka gala lagle …PhoTonu dharlele haatha soDvaanu ghevnu  “ shiva !! … Shivaa !!!...” mhoNu duura ghello .

Urvashi : “ lajji kii …. ! Vairaagya … !! …kitya duura vatta … Arjuna…”kannaantu yevnu nimgitaa . tye shrangaara ghaDi .. impaa Urvashi uttran … koNaa jhalleri vichalita javchye kshaNa .

Arjuna : “ tuu…. Makka…. matru samaana …Nave .. ?”

Urvashi : : “hye kasale Bandhutva …. Arjuna ?”

Arjuna : “ Tuu amgele pitra vamshaachyo Puruurava Chakra Varti le  baayla jaavnu .. ‘Aayuvu’ mahLLele putraka janma deeni Ve ? haanva tyechi vamshaacho . tye nantara migele pitra Devendraale priya Bhaamini … Preyasi tuu … hye doni karaNaa nimitya makka tuu Maatru samaana  jaaynaave ?”

Urvashi : “ hum…Haanva sura Vaishyaa …haanva KoNaakayi sambhandhu pavvili nayi  Haanva swatantra vichaaru ashshili ….”

Arjuna : “ Kama andha karaantu …tugeli budhdhi bhasma jhalle .”

Urvashi : “ maanava sambhandha … ani Devalokaa sambhandhaaka  chaDa uuNe assa . tuu manava sambhandha vishayu ullayitaa assa”

Arjuna : “khanche loka sambhandhu jalleri kitye .. ? Avsu … Avsuuchyi nayive ? Maatru samaana jaavnu tugelo vichaaru samma Ve ?”

Urvashi : “ tuu ve sangchye uttara vaishya jaavnu ashshilenka lagaavu jaaynaa”

Arjuna : “ Vaishyeka Aavsu PaNa Naave ?”

Urvashi : “  Arjuna .. ! yudhdhaantu melleri yajna yaaga kelleri , daana dharma kaarya kelleri , Daiva kaarya chalayisilaari, Vairaagya  jeevana sadhana kelleri, vaidika daivika ,kaarya kasale khatiri ? swarga praapti khatiri …swargaantu meLchye kasale … ? Rambha Urvashi ,Menaka ,Tilottama ,Ghrataachi ,chanda baayla manshyaale angaa sowkhya nave ? Kaama sukha …Bappusu .. Puutu yajna yaaga kornashshile jhalleri … amka kasale lektaati ?  BabbhanvnDa , MevNo ,yudhdhaantu mornu swargaaka pavleri amka kasali leka ? Paartha ! hye sura loka ! hanga manava dharmaaka mola naa …yo migele voTTu santoshu bhoga . Tugele Draupadi, Subhadhre , Uluupi, Chitrangada tangele poshi…. Haanva chandi naave ?” vaadu koru lagli .

Arjuna : “ Devi ! Draupadi ani Subhadre mano vaakkaya karma paalana kornu , bammuNuchi gati … bammuNu chyi sarvaswa ,mhoNu Namgelele ! Haanva yeka uttara sangtaa …koppu najja .. brahmarshi … vasishtha ,Bragu , Atri ,Durvaasa ,Agastya ,Shuka , Narada , hangele deha Alingana kornu sukha paavchya sadhya kii ? swargu mahLLeri  bare kaama sukhaachye Jaago nayi ..Swargaari ashshile lokaanka bhuuka taani yena … kasale ka ?...  mhoNu gottassa kii ? nitya yogu , tapasya kornu .. moksha paavchyaaka ! . Viveka , jnaani … lokaanka Mokasha saadhne jaago . Tugele uttaran bhuu lokaantu KoNayi ayikale jhalleri swarga loka vishayaantu asahya pavtalenti .Choraanka, loka sarva jana… chora shii distaati khanyi …” Gala gala hasli Urvashi

Urvashi : “ yekli  baayl manshe VoTTu….BabbhanvnDa… yekle nantara yeklo suukha bhogtaati khanyi…tummi puura … stree mhoha…Stree kaanksha ….gharaa streeka vyabhichari vrattika davarlaa mhoNu  kaLnii …. ashshile ve ? ….   migele vishayaa maatra neeti niyama achaara vichara yetta kii ?”

      Urvashile alpa bhudhdhika manaa ghaayu jhalle Arjunaaka . Paandavaanka Draupadile VoTTu daihika sambhandhu !Daiva Sambhandhu …pavitra Vaivaahika sambhandhu …ashshile pavitrataa …. koNaa kayi kaLnaa … Maheshwara le vara …. chitta … vyaasa chitta …Ammale…. aajnaa …pandavaangele dharma nishThe nimitya …mahatkaarya saadhne ka … lekkile Daiva chitta.. pavitra bandhana . Viveka nattile lokaanka kaLnaa nattilo vishayu..

Urvashi : Cheh  ! mana poNu , Aashi kornu Anuraaga paavnu laggi ayyile stree ka … nakaara kartalo tuu … yeku darlo manushyu  nayi… darle paNa assunu …….  purushtwa assunu….. makka nakaara kellele tukka …shanDa… napumsaka… jhaa …shanda jaavnu kedanaayi baayla manshyaa madhye jeevana kornu raaba …” mhoNu shraapu dillo .ani makshi poLayinaashi vattaa rabli Urvashi . Urvashile kopu …shraapu …deva loka kampana jhalle

          Urvashi kopaari agni jwaala shii disli Arjunaaka . Shraapu ayikunu sthambhita jhallo . Anuraagari baayla manishi , preeti mohaari baayla manishi.. swarga Rambha … kopaari naari pralayaagni jwaala …Hye Devaa !! migele tapasya , saadhana , Paashupataastra ..Divyaastra sarva apryojaka jhalle muu devaa … !! mhoNu manaantu kargalo Arjunu . Tye veLyeri Devendru  yevnu pavlo . Arjunaaka saantwana kelle . Divya drashThi ri devendrakaa jhallele sanvaad kaLLe .

Devendra : “ Arjunaa !! Shahabhaash… yeka agni pareekshe dukunu tuu vairi paLLo . Tuu shuuru matra nayi … Mana Nigraha kellelo mahaa tapasvi ….!! Yeka stree vishayaantu tugelo abhipraayu ayikunu makka santoshu jhallo . hye shraapu mhoNu Lekkunakka …. Tukka.. Varu jaavnu parivartana kartaa . AraNya vaasa jaavnu ajnaata vaasa  veLyeri hyo shraapu tukka varu jhatta . Tigelo shrapaa phala yeka varsha tuunve bhoggu kaa . tajje nantara tuu yethaa prakaara .. Paartha  jaavnu.. tukka srva bhaagya meLtaa” urvashi Shrapu badal kartaa Devendru .

UMAPATI 

MOGAA ANNAA ( konkani Kavita )

मोगा अण्णा        ( कोंकणी कविता )

कज्जळ लायीता मोगा अण्णा  , काशी वत्तना तम्पू अण्णा  

गल्ला दावर्ता द्रिश्ठि तीळु ,मावू य्र्त्तोलो..  राब्बयीतालो अण्णा

 

वर्डिक करी  धूवेक मण्तालो  , जायत म्हण … मोगा अण्णा

चांदी तुगेलि बायला रमणी  , सोळह श्रान्गारू आजी अण्णा

  

संघिले उत्तर आयिका अण्णा , काशी प्रयाग नक्का अण्णा 

सांघिले उत्तर कान्नांतू असो , पोळयिले चेल्लेका वर्डिका झाव्वो

 

वह्क्कल चांदी अस्स अण्णा , तुक्का संघिली बायला अण्णा

बाग्लारी बस्ताती अम्मी अण्णा , तुक्का मेळून्का  सोणा अण्णा

घट्टि उड्गिरे करता की ? मिगेले चेल्ले …  सून करता की ? संघिले उतरा नांता की ?

कश्शी दिवस काढता की …कश्शि प्रीति करता की …धर्ले मक्का .. याच्चाना अण्णा !!

तोंडा बोट चाब्बुन्का येना  , गोडू मोवा उत्तरं येना ,  दादा गिरि चड अण्णा  !!!

 

एका दिवसु वासरी येनी ,शीत सारू कोरू शिखानी 

काफी कशायु गोत्ना अण्णा , हून पेज पोळयिनि अण्णा

 

वाग्गी उठाय्नी एका दिवसु , देवाक पाय पोणि अण्णा 

कित्ले नीद कड्तालो अण्णा …!! देवाले सोडता तुक्का अण्णा

  

सिनिमा पार्क वर्नि अण्णा ,घरांतू अमका बोसोयीतालो अण्णा 

बायला पोळयितालि सम्मा कर्तालि , कुट्टी मार्नु सम्मा... कर्तालि..

अनी पुणि बुद्धी शीख , बायले घेव्नु भोव्च्या शीख 

घरा काम वाण्टुनु करि ,बायलेक मस्त हेल्प करि

 

पूरो करि दादा गिरि , मुकारी घॆ.....  शाभाश गिरि

प्रीति ममता उत्तरानत धरि , जीवन तुगेलो आनंद करि

संसारु तुगेलो चंदू झाव्वो , घर तुगेले स्वर्घू झाव्वो 

उमापति

ಕಜ್ಜಳ ಲಾಯಿತ ಮೊಗಾ ಅಣ್ಣಾ , ಕಾಶಿ ವತ್ತನ ತಂಪು ಅಣ್ಣಾ ಗಲ್ಲಾ ದವರ್ತ ದ್ರಿಷ್ಟಿ ತೀಳು , ಮಾವು ಎತ್ತಲೋ ರಬ್ಬೈತಲೋ ಅಣ್ಣಾ ವ್ಹರಡಿಕ ಕರೀ ಧೂವೆಕ ಮಣ್ತಾಲೊ , ಜಾಯ್ತ ಮ್ಹಣ.. ಮೊಗಾ ಅಣ್ಣಾ ಚಂದಿ ತುಗೆಲಿ ಬಾಯಲ ರಮಣಿ ,ಸೋಳಹ ಶ್ರಂಗಾರು ಆಜಿ ಅಣ್ಣಾ ಸಂಗಿಲೆ ಉತ್ತರ ಆಯಿಕ ಅಣ್ಣಾ , ಕಾಶಿ ಪ್ರಯಾಗ ನಕ್ಕಾ ಅಣ್ಣಾ ಸಂಘಿಲೆ ಘುಟ್ಟು ಕಾನ್ನಾಂತು ಅಸ್ಸೋ , ಪೊಳಯಿಲಿ ಚೆಲ್ಲೆಕ ವ್ಹರ್ಡಿಕ ಜವ್ವೋ ವ್ಹಕ್ಕಲ ಚಂದಿ ಅಸ್ಸ ಅಣ್ಣಾ , ತುಕ್ಕಾ ಸಂಗ್ಹಿಲಿ ಬಾಯಲ ಅಣ್ಣಾ ಬಾಗ್ಲಾ ಬಸ್ತಾತಿ ಅಮ್ಮಿ ಅಣ್ಣಾ ,ತುಕ್ಕ ಮೆಳೂಂಕ ಸೊಣಾ ಅಣ್ಣಾ ಘಟ್ಟಿ ಉಡ್ಗಿರೆ ಕರ್ತಾಕಿ ? ಮಿಗೆಲಿ ಚೆಲ್ಲೇ .. ಸೂನ ಕರ್ತಾಕಿ ? ಸಂಗಿಲೆ ಉತ್ರಾ ನಂತಾ ಕೀ ? ಕಶ್ಶಿ ದಿವಸ ಕಾಡ್ತಾ ಕಿ ...ಕಶ್ಶಿ ಪ್ರೀತಿ ಕರತಾಕೀ ..ಧರ್ಲೆ ಮಕ್ಕಾ ಯಚ್ಚನಾ ಅಣ್ಣಾ !! ತೊಂಡಾ ಬೋಟ ಚಬ್ಬುoಕ ಯೇನಾ , ಗೋಡು ಮೊವಾ ಉತ್ತ್ರ೦ ಯೇನಾ ,ದಾದಾ ಗಿರಿ ಚಡ ಅಣ್ಣಾ ಯೇಕ ದಿವಸು ವಸರಿ ಯೇನಿ ,ಶೀತ ಸಾರು ಕೊರೂ ಶಿಕ್ಕನಿ ಕಾಪಿ ಕಷಾಯು ಗೊತ್ನ ಅಣ್ಣಾ ,ಹೂನ ಪೇಜ ಪೊಳಯಿನಿ ಅಣ್ಣಾ ವಗ್ಗಿ ಉಟಾಯಿನಿ ಯೇಕ ದಿವಸು ..ದೆವಾಕ ಪಾಯ್ಯ್ ಪೋಣಿ ಅಣ್ಣಾ ಕಿತ್ಲೆ ನೀದ ಕಡತಾಲೋ ಅಣ್ಣಾ .. ದೆವಾಲೆ ಸೊಡ್ತಾ ತುಕ್ಕ ಅಣ್ಣಾ , ಸಿನಿಮಾ ಪಾರ್ಕ ವಹರ್ನಿ ಅಣ್ಣಾ ,ಘರಾಂತು ಅಮ್ಕಾ ಬಸಾಯಿತಲೋ ಅಣ್ಣಾ ಬಾಯಲ ಪೊಳಯಿತಾಲಿ ಸಮ್ಮ ಕರ್ತಾಲಿ , ಕುಟ್ಟಿ ಮಾರ್ನು ಸಮ್ಮ... ಕರ್ತಾಲಿ... ಅನಿ ಪುಣೀ ಬುಧ್ಧಿ ಶೀಖ ,ಬಾಯ್ಲೇ ಗ್ಹೇವ್ನು ಬ್ಹೊಂವ್ಚಯಾ ಶೀಖ ಘರಾ ಕಾಮ ವಾಂಟುನ ಕರಿ ,ಬಾಯ್ಲೇಕ ಮಸ್ತ ಹೆಲ್ಪ ಕರಿ ಪೂರೊ ಕರಿ ದಾದಾ ಗಿರಿ , ಮುಕಾರಿ ಘೇ ... ಶಭಾಶ್ ಗಿರಿ ಪ್ರೀತಿ ಮಮತಾ ಉತ್ರಾ೦ ಧರಿ , ಜೀವನ ತುಗೆಲೋ ಆನಂದ ಕರಿ ಸಂಸಾರು ತುಗೆಲೋ ಚಂದು ಝಾವ್ವೋ , ಘರ ತುಗೆಲೇ ಸ್ವರ್ಗು ಜವ್ವೋ ಉಮಾಪತಿ

BAANSURI ( Konkani Kavita )

बांसुरी  ( GSB Konkani Poem )

जीवना  मिगेले  खाली  खाली  ,साप्था  रंध्र  बांसुरी  वाले 

वारे  घ्हूव्नु  श्वासु  गेल्लो  , भायीरी  एनी साप्था  स्वरू  

नववा  रांगा  मोर  पाक  , माया  मोह  बांधिले  रमणा

भक्थि श्रद्धा हृदया दवारी , शक्ति येव्वो  हत्ता भोट्टरि 

वीणा झेन्कारू  तंती  श्रुति   , हृदया जाव्वो ओमकारा मध्ये 

बुद्धी  चित्त  स्थिमिता  येव्वो  , ओमकारान्तु पावन जाव्वो 

साप्था  स्वराचे रागु येव्वो  , कृष्ण  रागु  सुत्तू  घुन्व्वो 

बांसुरी  रागु  वारे  पोंवले , मिट्टो फुल्लन फुलाले खिळले 

 

पूर्व  दिशेरी  भांग्रा  किरण  ,मोड  अन्चा तरंग ब्र्हमण  

प्रसारू  झल्ला  जागयिता  लोका  , पक्षी हिंडा  संभ्रमु झल्ला   

पक्षी  रागु  चिलीपिली  गायन ,साप्था  स्थायी  कोळला  गाना 

उदया  सूर्या  प्रथम  प्रणाम  , मना  हृदया  संत्राप्ता काम 

मिगेले  तुगेले श्वासु घ्हूव्नु ,आयिक्य झाव्वो वोण्टारि क्रिष्णा

प्रीति प्रणय सूत्र धारी , जीवन चक्र  अंकणा करि   

प्रीतिन भक्ती  करता कृष्ण ,प्रीति खातिरी जीवु रमणा 

कोळला श्वासु  बोट्टारि  नाट्य , कळोकु उज्वाडा रंध्र माया

 

श्वासु  उच्वासू  ख्हेळ्था श्यामा , मनाचे  भाव मुद्रा  च्छाया

म्रीन्दांगा ताळा लय  विट्टल , ग म प   प द नि ,त कि ट ताळ                              

नाट्य  मयूरि  नंचुनु आयिली , रमण चरणा पुष्पा अंजली 

स्वरगा अप्सरा  मोडी माया , पंच इंद्रिय रम्या काय 

 

बांधिले  आत्मा मोह पाषा , संसार  नौका नायीन्तु  निसरली

दूर दूर विशाला गंगा , वाट दिस्सनि  आदी  अंत्या  

करतलो कारेतालो रक्तालो तूच्यि , हाथु  धोर्नु पावैतालो  तूच्यि 

नमन  मिगेले  कोळला श्यामा , आत्मा  उध्धारा रागारि कान्ना

 उमापती

 ಬಾನ್ಸುರಿ    (  ಕೊಂಕಣಿ ಕವಿತಾ )

ಜೀವನ ಮಿಗೆಲೇ ಖಾಲಿ ಖಾಲಿ , ಸಪ್ತ ರಂಧ್ರ ಬಾನ್ಸುರಿ ವಾಲೆ 

ವಾರೇ ಘೂವ್ನು ಶ್ವಾಸು ಘೆಲ್ಲೊ , ಭಾಯಿರಿ ಯೇನಿ ಸಪ್ತ ಸ್ವರು

ನವ್ವ ರಂಗಾ ಮೊರ ಪಾಕ , ಮಾಯಾ ಮೋಹ ಬಂಧಿಲೆ ರಮಣಾ

ಭಕ್ತಿ ಶ್ರಧ್ಧಾ ಹೃದಯ ದವರಿ , ಶಕ್ತಿ ಯೆವ್ವೋ ಹತ್ತಾ ಬೊಟ್ಟಾರಿ

ವೀಣಾ ಜ್ಹೆಂಕಾರು ತಂತಿ ಶ್ರುತಿ , ಹೃದಯ ಝಾವ್ವೋ ಓಂಕಾರ ಮಧ್ಯೆ 

ಬುಧ್ಧಿ ಚಿತ್ತ ಸ್ತಿಮಿಥಾ ಯೆವ್ವೋ , ಒಮ್ಕಾರಾಂತು ಪಾವನ ಝಾವ್ವೋ  

ಸಪ್ತ ಸ್ವರಾಚೆ ರಾಗು ಯೆವ್ವೋ  , ಕೃಷ್ಣ  ರಾಗು ಸುತ್ತು ಘು೦ವ್ವೊ

ಬಾನ್ಸುರಿ ರಾಗು ವಾರೆ ಪೋ೦ವ್ವ್ಲೇ  , ಮಿಟ್ಟೊ ಫುಲ್ಲ೦ ಪ್ಹುಲಲೇ ಖಿಳಲೆ

 ಪೂರ್ವ ದಿಷೆರಿ ಭ್ರಂಗ ಕಿರಣ , ಮೋಡ ಅಂಚ ತರಂಗ ಭ್ರಮಣ 

ಪ್ರಸಾರು ಝಾಲ್ಲಾ ಜಾಗಯಿತ ಲೋಕಾ , ಪಕ್ಷಿ  ಹೀಂಡಾ ಸಂಭ್ರಮು ಝಲ್ಲಾ 

ಪಕ್ಷಿ ರಾಗು ಚಿಲಿಪಿಲಿ ಗಾಯನ  , ಸಪ್ತ ಸ್ಥಾಯಿ  ಕೊಳಲ ಗಾನ 

ಉದಯ ಸೂರ್ಯ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರಣಾಮ ,  ಮನ ಹೃದಯ ಸಂತ್ರಪ್ತ ಕಾಮ 

ಮಿಗೆಲೇ ತುಗೆಲೇ ಶ್ವಾಸು ಘೂವ್ನು , ಅಯಿಕ್ಯ ಝಾವ್ವೋ ವೊಂಟಾರಿ ಕೃಷ್ಣಾ

ಪ್ರೀತಿ ಪ್ರಣಯ ಸೂತ್ರ ಧಾರಿ ,ಜೀವನ್ ಚಕ್ರಾ  ಅಂಕಣ ಕರಿ 

ಪ್ರೀತಿನ ಭಕ್ಥಿ ಕರತಾ ಕೃಷ್ಣಾ , ಪ್ರೀತಿ ಖಾತಿರಿ ಜೀವು ರಮಣಾ

ಕೊಳಲ ಶ್ವಾಸು ಬೊಟ್ಟಾರಿ  ನಾಟ್ಯ , ಕಳೊಕು ಊಜ್ವಾಡ ರಂಧ್ರ ಮಾಯಾ

 ಶ್ವಾಸು ಉಚ್ವಾಸು ಖೆಳ್ತಾ ಶ್ಯಾಮ , ಮನಾಚ್ಯ ಭಾವ ಮುದ್ರಾ ಛಾಯ 

ಮೃದಂಗ ತಾಳ ಲಯ ವಿಟ್ಟಲ , ಗ ಮ ಪ  ಪ ದ ನಿ  ತ ಕಿ ಟ  ತಾಳ

ನಾಟ್ಯ ಮಯೂರಿ ನಂಚುನು ಅಯಿಲಿ , ರಮಣ ಚರಣ ಪುಷ್ಪ ಅಂಜಲಿ 

ಸ್ವರ್ಗಾ ಅಪ್ಸರ ಮೋಡಿ ಮಾಯಾ  , ಪಂಚ ಇಂದ್ರಿಯ ರಮ್ಯ ಕಾಯ 

ಬಂಧಿಲೆ ಆತ್ಮಾ ಮೋಹ ಪಾಶಾ , ಸಾಂಸಾರ  ನೌಕ ನಯಿಂತು ದೆವ್ಲಿ 

ದೂರ ದೂರ ವಿಶಾಲ ಗಂಗಾ , ವಾಟ ದಿಸ್ಸನಿ ಆದಿ ಅಂತ್ಯ

ಕರ್ತಾಲೋ ಕರಯಿತಾಲೋ ರಾಕ್ತಾಲೋ ತೂಚ್ಯಿ , ಹಾತು ಧೋರ್ನು ಪಾವೈತಲೋ ತೂಚ್ಯಿ

ನಮನ ಮಿಗೆಲೇ ಕೊಳಲ ಶ್ಯಾಮ ,  ಆತ್ಮ ಉಧ್ಧಾರ ರಾಗಾರಿ ಕಾನ್ನಾ 

ಉಮಾಪತಿ 

MAHABHARATHA - 15 ( Konkani Bhaashentu )

MAHABHARATHA  15

Pandava Kaamyaka Vanaantu assati MhaLLeli khabbaara ayikunu Drupada DrashTadyumna ani Dwarake dukunu Shrre Krishnu , Subhadhre , Abhimanyu hanni sarva Pandavaanka soddunu Kaamyaka vanaantu yevnu Paavliinti …Drupada maharaja ka Draupadi ka poLoyle sataana DoLe bhornu ayile . Hye Devaa …migele antaa sowbhaagya …Devaale kripena Janmaa ayyile Draupadika Hye kashTha yevchye Ve ? MahaaraNi jaavnu sukha sopaana pallangaari niddochye kaalaantu hye vanavaasa khanchye janmaa shraapu ?

“Amma Draupadi ! tukka hye kashTha… yevvu najja ashshile BaLaa ! Tukka Hye Paristithintu PoLayitanaa Makka anta lashshile anubhavu jhatta cherDaa…” Mhonu sanghunu Draupadika poTonu dhornu doLentu uddaaka kaLLe .

“Anna… !! Hye migele sowbhaagya…pati seveka MeLLele kaalu …haanve anyathaa Lekka na . Saha dharmiNi jaavnu tangele kashThaantu bhaagi javchye Kaalu . ASalo yogu KoNaakayi MeL naa ..” Bappusu Dhuuvangele preeti vaatsalya poLonu Baaki lokaanka dole ka uddaka ayile . DrishTha dyumnaana Dharmaja yevnu poTonu dharnu dole udaak kaLLe . Krishnaana sarvaanka samaadhana kelle .Ani yek yeklenk chi Alingana kornu samadhaana kelle . Jhalleri … tye vaatavaraNa dhukha nayintu buDlekii…. mahLLele anubhavaaka ayyile tashii disle . Draupadika kasale korchye mhoNu kaLni . Dhaavnu yevnu Vaasudevale payyari poNu saan cherDaa mahNke roduu ka aarambhu kello . Sarva Pandava yeka riityeri samaadhana jhallenti Jhalleri… Draupadi maatra samaadhana jaayni …

“ ANNaa … ! Vasudevaa….Guru , Mantri ,  Bheeshma , Vidura Devaale , malghaDele yedura…makka jhallele avamaana kashshi sahana korchye ? tuu ayikunu astalo … Vasudevaa ! …haanva Kuru kulaa malghDi suuna .. mahLLele jnaana Naashii..sarva prajaa yedura makka makk sheela haraNa korchyaa prayatna kelle .migele seraga dhornu … stree jaatika avamaana kelle . Raaja suuya yaaga kornu… avabratha naaNa kornu Pavitra jhallele migele Hye Kesharaashi …dhornu, sakala ghaalnu bar.. bari.. suuNeka tandlaa mahNke taanDunu  Raaja sabhentu avamaana Dhushyaasanaana  kelle KrishNaa .. ! makka Daasi… vaishyaa mhoNu sabhentu apponu avamaana kelle ….tye KarNaana .Dhuryodhanaana janghii vayile  anvgaale tandunu jhaanghi maarnu yoo hanga yevnu bayisa mhoNu sanni Kelli .. ANNaa … Krishnaa.. ! tuunve Kancheyi yugaantu , kaalantu , ashshi kula streeka apamaanu kellele ayikalaave ?  Sarva baaylaanka asle mahNke Makkaa yeku bammuNu  nayi …. Makka pancha Paandava bammuNu jaavnassati … Devendraaka sama jhallele…kitle hoDu shatru loku hajaara jana yedura ayilyaari tankaa yama lokaaka kshaNa maatra ri divshi marchye taakata ashshile paancha bammaNaa yedraaka yeklo….Paishaachaki ….  pashu vratti paapi …. Dhushyaasana le hattaantu makka naraka yaatana meLLe …. Maadhavaa !!... Pavitra homaagnintu janmaa ayyile makka…,bharata vamshaaka suuna jhalleli makka … , apratima veera pancha Pandavaanka  ardhaangini   jaavnu  ashshile  Makka … hye namune avamaanu korchye kii ?? Rrutu mati jaavnu ashshile veLyeri Guru Kuru Vridhdha bandhu baandhava yedraaka  rabbonu vivastra koru prayatna kelle nave Haanni ? Dhushyaasanaana kappaDa seraga dhornu tanDile tedanaa ….anaatha jaavnu harderi marnu ghevnu rakshaNe appayitanaa… sabhentu makka koNayii rakshaNe diini …. Deena Bandhu !! …tuunve yeklena aksahya seraga deeni natleri….migele gati kasali jhattali KrishNaa … !!” sangta sangtachi .. doLe uddaaka ayile . Draupadile DoLe Uddaka kaTTE bhettile nayinchye udkaa mahNke dhaara dhara jhaavnu …. ukkunu ukkunu ayile . Nishkriya jaavnu rabbile Pandavaangele vivaraNa dittana … tangele TonDa baavnu , kopu yevnu…rosha agnintu baavnu gellele paana shii jhalee . Dharamajaana avamaanaari Matte sakala ghalnu rablo , Bheemu hatta taaLvati vottunu mana Bhusu bhusu kornu rablo , Arjunu…Kopu ayyile naagu so rablo , Nakula Sahdevu …Dolentu uddaak bhornu rablenti . Duura rabbunu ashshile Drishtya dumnaa dhaavnu yevnu Draupadika preeteena potonu dhornu … “amma Draupadi…ammi sarva loku assunu anaathe jhalli ve ?” mhoNu nimgunu DoLe uddaaka kaLLe .

Krishna : “Amma Draupadi ! Samaadhana kari … Tuu kasale namune agni parvatu hridayaaa dovornu … manaa dhuhkha paavtaa ashshile Vishayu amkaa sarvaanka gottassa . Tugele BammaNa koNayi asamartha nayi ….Dharmaaka Bandhi jaavnashshile nimitya tukka asali gati ayilyaa . Nijaavnu Panduputra kopu yevnu DoLe soLLeri chyi… kuru sabhaa joLnu Gobboru jhattashshile . Tukka Apamaanu Kornu Kaurava tangele MaraNaa ka muhuurtu nishchayu  kellaa . Hye shata Kaurava yudha bhuumintu … anga vihiina jaavnu maraNa paavtaati . Tedanaa Tangele Baaylaani  tugele poshii  shambari pattu chaDa dhukha kornu roNu bostaliinti . Suurya Chandra tangele gati chukkuu puuro ; jhalleri migele uttara khandita satya jhattaa . Amma Draupadi ! makaa tuu vingaDa , Subhadhre VingaDa nayi . Tugele BammaNa….., tye kauravaanka kshama koru puuronti . Jhalleri Haanva tanka kedanaayi kshama karnaa . Migele uttara namga” Krishnaana ashshi sanghunu samaadhana kelle .

“ Dharma raja !gata Vishayu soDi . animukaari javchye pole . Hye Baara varusha Vana Vaasantu … kaalu vyartha kornukkati .yoga saadhana kornu Atma shakthi chaDa karyaati …Draupadile cherDuvaanka Drishtydyumnaaka sangati ghalnu ,    Paanchaalaka peTonu diyyati .  tagele voTTu rabbunu astra shastra vidyabhyaasa kartaalenti . Tummi sarvaani yeka vishayu uDghaasu davornu ghevkaa . Kaalu… vyartha kornukka ti nirantara vyaayaama kornu Astra shastra vidyentu nipuNa jaayyaati . .  Daihika shakthi VoTTu … Aatmashakthi VaDDonu gheyyati . Shraapu jhavvnu ayyile AraNya vaasa Varu jhaavnu  MeLchye Tashi karyaati .Kaamyaka Vanaa poshi tummi   Dwaita vana vochchunu rabchye laayeka . Thanyi… chanda jala paata , phala pushpa kanda muuLi swaadu jaavnu assa .

Rushyaashrama masta assati . Dwaita vana tumka sarva vidhaanaari laayka jaago . Tummi tayi vochchunu rabyaati” mhoNu krishnaa na adeshu dillo .

Arjuna : “Maadhavaa !! Hyo Abhimanyu Migelo PraaNaachyo . Animukaari Maata , Pita , daiva Guru tuuchi hakka . Hakka Tuuvenchi raakkuka Maadhavaa .. Hakkaa tuuchi raksha korkaa” MhoNu sanghunu krishnaale rathaari Subhadhreka ani Abhimanyuka chaDayile

Krishna : “ Arjunaa !! Kaayi yechchana KaaNukkaa … PoLayitaa raaba Haanva Hakka … tugele poshi HoDu mahha veera jaavnu tayyar kartaa PoLe” mahllalo krishnu

UMAPATHI

MAHABHARATA PART - 14 ( Konkani Bhashentu )

MahaBharatha  Part – 14     ( Konkani Bhashentu )

Paandava vanavaasaka gelle nantara Dhrataraashtraaka mukaari kasale jhtta kii mahLLele yeka chintaa shuru jhalli .Paandava Daiva shaktini  janmaa ayyile , yeka krammari shikshaNa jaavnu dharma jeevana kornu … kashTha suukha Gottashshile . Dharma adharmu vytyaasu gottashshile … vinaya muurti jaavnu ashshile Paandu kumara ! Migele cherDuva sanasthanaa dukunu..ahankaara , dwesha , jaLke paNaari ,asantushTha vatavaraNaantu HoDa jaallele … ashshi kashshi jhalle ?..  hakka karaNa kitye ? …Dritaraashtraa le mana alochana karataa udbvega jhalle . ajji nayi jalleri Phalle kedanaayi puNihangele bhitari mahaa sangraama jhattale …mhoNu anumaanu  dhraDa jhalle . turanta Vidura apponu ghetle . Viduraale yedraak tageke manaa ashshile sankaTa sanghle .

“ Maharaaja ! Haanva surve dukunu sangtaa ashshilo…migele uttara kannaantu ghalnu gheni . Hye swayam krita aparaadhu . Tumgele atii putra vyaamohaa na tumgele manaa shannti tumkka SoNu vattaa assa mhoNu distaa . Dhuryodhanaa nimitya kuru vamsha naasha jaavchye maatra khanDitaa …Atta jhalleri kaalu hatta dukunu chukkunu vachchani . Vanavaasaaka gellele Pandavaanka vapaass apponu gheyyaati .. tangele raajya tankaa vaapass karyaati . Terah varsha kaalaa nantara javchye mahaa yudhdha attachyi rabbochyaa jhatta . Hye Dayaadi sangraama daya davornu rabbayyaati …Dharma raayu Tummi mahLLeri masta maryaadi dittalo , abhimaanu ashshilo , tumgele uttara meervunu vattalo nayi . Tummi aajnaa dilleri.. haanva attachi vochchunu Pandavaanka apponu ghevnu yettaa” .           Viduraale uttara Dritaraashtraaka hita jaayni . kasaleyi makka hita sangtalo mhoNu lekleri.. hyo makkaachyi budhdhi vaadu sangta muu …migele manaa shanty anikayi lagaaDI kaDtaa muu..mhoNu lekle .

        Dritaraashtra : “ Viduraa ! tuu yeklochi… Pandava paksha paati . tukka migele cherDuvaa vayiri kaayii abhimaanu naa ..tukka tanka poloyilyaari jaaynaa ..Dhryodhanaa vayiri , tukkaa kitle dweshu assa kii makaa titleyi khabar assa . Hye Gharlegi Janma ghevnu , hye gharaa savaLiintu jeevana kaaNu…. atta hye gharaaka dwesha korchye samma ve ? tuu…vishwaasa drohi ..! sheeta khellele gharaa ujjo poLayitalo Manushyu tuu..tye Pandavaa vayiri title preeti abhimaanu assa jhalleri… tangele gii chyi vasa …! Hye migele antah puraantu rabbunukkaa” kopaari .. teekshNaa jaavnu ullayilo Dritaraashtru .

       Paapa ! Dritaraashtraale Uttara ayikuni … Viduraaka dole bhornu ayyile . GaLa GaLa RaLLo ….. “ Maharaaja ! aaji taayi haanva kuruvamsha ka sambandhu ashshilo manushyu MhoNu lekkile… hye gharaa sheeta khellele nimitya  tumgele hita manaa davornu tumgele hitaa vishayaana ullokaa paLLe … Santoshu jhallo aaji makkaa …maharaja haanva raja drohi …vayi tumgele uttara satya … yitle varsha haanva kellele tumgele seveka makka  laayak prashasthi meLLi . Animukaari makka Hastinaa Vati Mahaa mantri sthaana nakkaa . Makka maryaadi ,maana nattile jaageri haanva yeka kshaNa rabba naa . Tummi sanghile tashiichyi Haanva Pandavangelegi Vatta  . Migele antim jeevanaa divasa Pandavangele voTTu rannaantu kaDtaa …. Vandanaa .. Maharaaja !!” MhoNu sanghunu Bhaayiri gello . antahpura dukunu seedaa rannaa vaTTerei Pandavaanka soddunu Vidura prayaaNa korchyaa laglo .

       Viduraana Hastinaavati soLLele Vishayu Bheeshmaa ka herdivasu kaLLe . masta bejaaru jhallo Bheeshmaa ka . Viduraaka HoDu Kellelo , Nyaaya ,  neeti , vedaanta paaTha shikayilenchyi Bheeshmaana . Dritaraashtra , Pandukumara mahNkechyi… Vidura , Vyaasa Mahrshi le dayena jallalo , Nyaaya muurti mohNonu Ghettilo . Tasalo Viduraaka , DritaraashTraan bhaayiri ghallele vishayu Ayikunu Manaa Bejaaru jhallo ; kopuyii ayilo ! KuuDle Dritaraashtraale mandira Ayilo Bheeshmu . Bheeshmaa lo rudraa veshu  poLonu Antah pura Daasa daasi loku bheevnu ghelle .

“DritaraashTraa !” kopaari Gharjjhana kelli . Bheeshmaa le taaLo ayikunu DritaraashTRu yeka poTi Kaamplo .

“Drataraashtra !! Vidura Khanyii ??”

“Vidura …… Panadavaa …. Laggi….”

 “Kasleka geLLO Pandava laggi ?”
“ Haanve …. Swalpa …. Koppilo .. tye.. nimitya … “

“ Hye Hastinaavati Raajya KoNaale ?” Nimgile Bheeshmaa na

Dritaraashtraa na uttara diini ….

“ Saangha Hye Hastinavati Raajya KoNaale ?”
“ Tumgele … pitaashree ….”

“Hangaa KoNaale Sheeta .. KoNa khattaa ?..”

Dritaraashtru Mouna jaavnu Rablo ..
“ taraa turi Jaavnu atta chyi Viduraa ka apponu HaaDkaa …natleri Haanva kasale kartaa mhoNu saanghu jaaynaa … Jagrate davari…!” Yitle kopu ayyile Bheeshmaa ka koNayi poLayini yedoLu Taayi… Dritaraashtrana yi poLayini . Bheeshmaa na gelle nantara  , Dritaraashtru raDtaa baslo .  “ Haanva kitle Nata drashTha …amaayaka …haanva vidhi vanchaku … koNaakayi Migele Vayiri  Kanikara naa … abhimaana  naa …” jevaNa karnaashi nutaa boslo .Gandhaari na yevnu samaadhana kelleriyi ayikani “ Makka Vidura Jaayi …Viduraaka vaggi apponu HaaDyaati … TaaNe ayile Nantara chyi JevaNa kartaa “ MhoNu haTha Kornu Boslo . VingaDa vaaTa naashi Dhuryodhana na Sanjayyaka Pandavaani ashshile jageka peTayile viduraaka apponu HaDchyaaka . Pandava Kaamyakaa vanaantu taatkaalika shibira  ghalnu navve jaagyeri ananda jaavnu ashshiliinti

Danpaara veLyeri vatta dhaaveka usru bigdunu kaDtaachyi Vidura pandava shibiraaka ayilo . Sarvaanka ashcharya jhalle . Dharma raayu Dhaavnu Vochchunu Vidura payyari poNu Namana kornu atmeeya jaavnu, paadodaka deevnu  swaagata kelle .  Amrita sammana Bhojana viduraak VaLLe . Akshaya paatra vishayu Viduraa ka saangle . JevaNa jhalle Nantara  “ Dharmaraaya ! tugele voTTu yitle BrahmaNa samudaaya assa mhoNu Lekkani…ani mukaari Haavayii haangaa chi …. Tumgele voTTu rabtaa”

“vidura Devaa ..kasale jhalle .. ?” nimgile Dharmaraaya na

“ Dharmajaa ! Vayo Vradhdh javnu ashshile amgele mukaari.. tumka sarvaanka anyaayu jhalla …ammi sakkaDa Bombe she bayisunu … Dhuryodhanaa ka bhudhdhi sanghunu Nyaaya korkaa ashshile …karni . taang tangele NiDlaa  barapa… mhoNu lekkunu nutaa boshsha makkaa jaaynaa .haanve kellele papa nivaaraNe khatiri Haanva tumgele voTTu Vana vaasa korya mhoNu Nirdhaaru kellaa” viduraana nishchala jaavnu sanghle .

      Viduraaka tangele vayiri kitale preeti assa mhoNu Pandavaanka khabbara assa . Vidurale sahaaya nimity VaaraNa vrata laaksha griha dukunu vanchunu bhaayiri ayyle vishayu lektanaa ..aanga kaamptale .Hastinavatintu ashshile tednaa Pandavaanka tondre jhallele tednaa … hye kasale MhoNu Nimgitalo yeklochi hitayishi Vidura  … saanastana dukunu vidura ani PanDuraaja masta preeti naa hoDa jhallele mitra . jeevanaa chye astha javchye pashchima dikaana ashshile Viduraana vana vaasaka ayilo mahNtaanaa.. Pandavanka dole bhornu ayile

“ Hye Vidura Devaa !! amgele vayiri kitle preeti mamakaaru ass mahLLele vishayu amkaa sarvaanka gottashshile vishayu . Ammi saanasthana dukunu amgele Marga darshaka jaavnu pitaa samaana Vidura Devaa tumkaa Kashshi visorchye ? …tummi amgele voTTU vanavaasaaka ayile mahLLele vishayu ayikunu amkaa masta santoshu jhalle . Hajje title hoDa bhagya ani  kasale assa  ! ? ..Jhalleri.. hye vaardhakya jeevana veLyeri… jeevanaa Sandhyaa kshaNaari …  rannaa jeevana ..sheeya vattaa prakrati vikopa tadsunu ghevchyaa saadhya  Naa .  Dyuuta kheLnu haanve chuuki kellele manushyu haanva …kellele chukke  ka shiksha anubhav korkaa jhallalo haanva …migele vottu migele bhavanDa …amgele haathu dharlle Draupadi…migele voTTu vanavaasa chye kashTha bhogtaa assati .hyechi makka sahana koru jaaynaa . Atta , Vidura Devaa ! tummi migele VoTTu vavaasa korka mhonu sangtaana migele anta kattornu ayyile mahNke anubhavu jhattaa …nakkaa devaa !! makkaa sahana koru jaaynaa ..” mhoNu sanghunu matte Viduraale jhangyeri davornu RaLLo . Dharma raaya ka poLonu Viduraale doLo bhornu ayile . Tanyi rabbile brahmaNa samudaya sarvaani doLe udaaka pusunu ghetle .

    Hyechi veLyeri Sanjayu hastinavati dukunu yeka dhaa jhana sanikaa ghevnu Paandava shibiraka yettaa . Dharmaraayaka ani Viduraaka Namana Karta . ubhaya kshema samachara vichar jhattari .. Sanjayaan ayyile KaaraNa Viduraana nimgile .

“ Vidura Devaa ! tummi Hastinavati dukunu ayyile divas dukunu , Dritarashtra mahaaraajana ,  anna Paneeya tyaajya kellaa . Maharaaja le VoTTu Gandhari Devinayi upavaas arambhu kellaa  . Bheeshmaacharya tumgele yevchye suddi ayikuchye khatiri kaatara jaavnu rakkunu assati . SagaLe antahpura Tumgele aagamanaa khatiri raakkunu rablenti .Tumka Turanta apponu ghevnu yevkaa mhoNu raajajne jhallaa . sarva prajaa loku tumgele vaaTa raaktaati”  mhonu ayyile vishayu sanghle Sanjayaana .

“Sanjaya ! vijnata , viveka nattile raayale seva korchye poshi rannaantu Phala paaLa  khavnu `jeevana korchye laayeka mhoNu distaa . Haanva Pandavangele VoTTu asta mhoNu Maharaja ka saangha” mhaLLalo Vidura

Sanjayu Ullayini .

Dharmaja : “Sanjaya , JevaNa kornu thode vishraama kari Vidura Devaaka Haanva samadhana karta , sanghunu poLayita” mahLLalo

“Vidura Devaa ! sarva dharma pandita tummi !nyaaya niiti vishaaradu mhoNu … akhanDa bharata tumka GuNa gaana Kartaa . Tumka Budhdhi sangchye title praajnyu nayi . Maharajale Aajna dhikkaru korchye … tumchye tasale dharma shaastrajnaa ka samma nayi mhonu makka distaa . Amgele vayiri davarlele abhimaanaari amgele VoTTu vanavasa korchye samma nayi… Pitashree Dratarashtra  janma andhu  . Tankaa tumgele sahaayu sahakaaru jaavkaa . Titleyi nayi Tummi Hastinavatintu assati mhoNu amgele matashree Kunti Devi ka tumgelegi soNu ayyiliinti . tummi tanyi natleri amgeli ammaka koNa saantwana kartaa ? Tummi khanyii asleri tumgelo asheervaadu amkaa sadaa raaktaa . Tumgeli Seva Hastinavati Prajaa lokaanka jaayi . Mantri Nattile Raajya… smashaana samaana” MhoNu Dharmaraayaana vinamra jhaavnu , deena jaavnu namana kartaachyi Vidura Devaaka Vinanti kelli . Dharma raayale Uttara ayikunu Viduraana sahamati dilli

UMAPATHI    

DIVVO ( Konkani Kavita )

DIVVO       ( KONKANI KAVITA )

ज्ञानोदय मूला दिव्वा , अग्नी रूप तुगेले शिवा 

दिव्वेना दिव्वे लायीता शिवा , भक्ती श्रध्धा भरि शिवा 

ओवाळू आरती करता शिवा ,घरा भरि संतोषु शिवा

मागणे मिगेले तुगेले शिवा ,उध्धारा करी सर्वांक शिवा 

कामाला फ्हुला लक्ष्मी वास ,कृष्ण वास पारिजात 

वास नीला खंठा शिवा  ,ज्वाला अग्नी दीपा शिवा 

पोळोयित रूप दिव्वेरी शिवा ,ओम कार तरंग शिवा 

मंद मारुत नाट्य शिवा  , जनान पीठ नीलांजन शिवा

भक्ती स्पूर्थि तूच्यि शिवा , ओम कार दिव्वेरी शिवा 

प्रा दक्षिणा तुक्का दिव्वेरी शिवा , पाक्का जोळ्नु दिव्वेरी शिवा 

आत्मा परमात्मा मिलन झाव्वो , नाव्वो जीवू उदय शिवा 

भस्म चरणा तुगेले शिवा , क्रितार्थु जीवू मिगेलो शिवा

 वाती जाव्नु जोळ्ता शिवा , अंधकारू  झाव्वो दूर  शिवा 

ज्ञान वाड्डो बुद्दोन्त झाव्वो , अंध विश्वास जोळ्नु वोच्चो 

काळोकु उज्वाड मिन्चू देव्वो , कोंकणी संस्क्रती उद्दीप झाव्वो 

समाज मिगेल सुध्रढ झाव्वो , सूख शांती विश्व पाव्वो 

 

उमापति  

ಜ್ಞಾನೋದಯ  ಮೂಲ ದಿವ್ವಾ , ಅಗ್ನಿ ರೂಪ ತುಗೆಲೇ ಶಿವಾ 

ದಿವ್ವೆನ ದಿವ್ವೋ ಲಯಿತಾ ಶಿವಾ , ಭಕ್ತಿ ಶ್ರಧ್ಧಾ ಭರಿ ಶಿವಾ

ಒವಾಳು ಆರತಿ ಕರತಾ ಶಿವಾ ,ಘರಾ ಭರಿ ಸಂತೋಶು ಶಿವಾ 

ಮಾಗ್ಣೆ ಮಿಗೆಲೇ ತುಗೆಲೇ ಶಿವಾ , ಉಧ್ಧಾರ ಕರಿ ಸರ್ವಾಂಕ ಶಿವಾ 

ಕಮಲಾ ಫೂಲ ಲಕ್ಷ್ಮಿ ವಾಸ , ಕೃಷ್ಣ ವಾಸ ಪಾರಿ ಜಾತ 

ವಾಸ ನೀಲ ಖಂಠ ಶಿವಾ , ಜ್ವಾಲ ಅಗ್ನಿ ದೀಪ ಶಿವಾ 

ಪೊಳಯಿತ ರೂಪ ದಿವ್ವೇರಿ ಶಿವಾ , ಓಂ ಕಾರ ತರಂಗ ಶಿವಾ 

ಮಂದ ಮಾರುತ ನಾಟ್ಯ ಶಿವಾ , ಜ್ಞಾನ ಪೀಠ ನಿಲಂಜನ ಶಿವಾ

ಭಕ್ತಿ ಸ್ಪೂರ್ಥಿ ತೂಚ್ಯಿ ಶಿವಾ , ಓಂ ಕಾರ ದಿವ್ವೇರಿ ಶಿವಾ 

ಪ್ರ ದಕ್ಷಿಣ  ತುಕ್ಕಾ ದಿವ್ವೇರಿ ಶಿವಾ , ಪಾಕ್ಕ ಜೊಳ್ನು ದಿವ್ವೇರಿ ಶಿವಾ 

ಆತ್ಮ ಪರಮಾತ್ಮ ಮಿಲನ ಶಿವಾ , ನವ್ವೋ ಜೀವು ಉದಯ ಶಿವಾ 

ಭಸ್ಮ ತುಗೆಲೇ ಚರಣ ಶಿವಾ , ಕ್ರತಾರ್ತು  ಜೀವು ಮಿಗೆಲೋ ಶಿವಾ

ವಾತಿ ಜಾವ್ನು ಜೊಳ್ತಾ ಶಿವಾ , ಅಂಧಕಾರು ದೂರ ಝಾವ್ವೋ ಶಿವಾ 

ಜ್ಞಾನ ವಾಡ್ಡೊ ಬುದ್ದೊಂತ ಝಾವ್ವೋ , ಅಂಧ ವಿಶ್ವಾಸ ಜೊಳ್ನು ವೋಚ್ಚೋ

ಕಳೊಕು ಊಜ್ವಾಡಾ ಮಿಂಚು ದೆವ್ವೋ , ಕೊಂಕಣಿ  ಸಂಸ್ಕ್ರತಿ ಉದ್ದೀಪ ಝಾವ್ವೋ  

ಸಮಾಜ ಮಿಗೆಲೇ ಸುಧ್ರಢ  ಝಾವ್ವೋ , ಸೂಖ ಶಾಂತಿ ವಿಶ್ವಾ ಪವ್ವೋ    

ಉಮಾಪತಿ